De gemeentelijke bibliotheek aan de Dapperensquare is niet de enige plek in Linkebeek waar je boeken kan lenen. Er is ook de Bibliothèque des Jeunes, die zich in het voormalige Gildenhuis bevindt, in een steegje vlak aan de Sint-Sebastiaankerk. Zoals de naam al weggeeft, is het een jeugdbibliotheek met een aanbod van Franstalige boeken. Ze bestaat dit jaar vijftig jaar. In het provinciehuis kreeg de bibliotheekploeg eind juni al het brevet met de titel van koninklijke maatschappij, maar daar blijft het niet bij. Het hele jaar door vinden er diverse speciale activiteiten plaats en op vrijdag 23 september zal de vzw achter de jeugdbibliotheek de verjaardag ter plekke vieren. Iedereen kan die dag de bibliotheek komen ontdekken. We zijn nog maar een kleine drie jaar op onze huidige locatie gevestigd’, vertelt voorzitter Beatrice Stiennon (63). ‘We willen deze verjaardag niet onopgemerkt laten voorbijgaan. Een bibliotheek die volledig op vrijwilligers draait, is uitzonderlijk, laat staan eentje die al zolang bestaat. We hopen er nog evenveel jaar bij te doen.’

Veel omzwervingen

Vijftig jaar geleden werd de vzw boven de doopvont gehouden. Een jaartje eerder al, in 1971, opende de bibliotheek haar deuren. ‘Een Franstalige bibliotheek voor jongeren bestond toen niet’, weet Stiennon. ‘Enkele enthousiaste vrijwilligers wilden daar verandering in brengen. Via giften konden ze een honderdtal kinder- en jeugdboeken verzamelen. Die kregen een plekje in de gemeentelijke bibliotheek in de vroegere raadszaal. In 1972 volgde de verhuis naar een voormalig café aan het Gemeenteplein. De kleine bibliotheek bleek een schot in de roos. Dat jaar alleen al werden er 4.374 boeken uitgeleend.’ Toen het pand eind 1973 onbewoonbaar werd verklaard, moest er plots een nieuw onderkomen gezocht worden. ‘Twee maanden later konden we in een gebouw in de Brouwerijstraat terecht. Daar was de bibliotheek meer dan 30 jaar gevestigd, en in die periode is onze werking sterk gegroeid. Uiteindelijk moesten we ook daar vertrekken toen de eigenaar het pand in 2006 te koop zette. Er volgde een verhuis naar een atelier aan het begin van de Beukenstraat. Het was een goede locatie met voldoende plaats voor al onze boeken, maar door een gebrekkige isolatie was het te koud in de winter en te warm in de zomer.’

Kerkstraat

De vrijwilligersploeg was dan ook in de wolken toen ze begin 2020 een zaal in de Kerkstraat kon huren. ‘Het is een open ruimte. Dat we nu naast de ludotheek gevestigd zijn, is mooi meegenomen, want we hebben hetzelfde doelpubliek. En hoewel de bibliotheek nu minder zichtbaar is in het straatbeeld, vinden kinderen en jongeren toch de weg’, zegt Stiennon. ‘Kort na de verhuizing moesten we plots de deuren sluiten omwille van de coronapandemie. Maar we zijn niet bij de pakken blijven zitten. Zo hebben we boeken ingesproken en online gezet en pakketten met boeken op school laten leveren. Enkel tijdens de eerste coronagolf waren we dicht. Nadien waren we een tijd enkel op afspraak te bezoeken. De ingeleverde boeken plaatsten we in quarantaine.’

Het aantal actieve leden schommelt rond de 190. ‘Het merendeel van onze leden is jonger dan 12 jaar. Een meerderheid is inwoner van Linkebeek. Maar ook vanuit onder meer Drogenbos, waar er geen Franstalige bibliotheek is, en Ukkel komen ze naar hier. Met een aanbod van 12.000 à 13.000 boeken is er voor ieder wat wils. De hoeveelheid educatieve boeken hebben we wat afgebouwd, omdat tieners voor hun informatie voor schooltaken toch vooral het internet raadplegen. We zetten vooral in op jeugdliteratuur. Die sector is constant in beweging. De twee personen in onze ploeg die verantwoordelijk zijn voor de aankoop, volgen dat allemaal van nabij op. Strips, en vooral dan manga, zijn tegenwoordig zeer gegeerd, daarom mogen er maar vijf per keer worden uitgeleend. Bij gewone boeken ligt de limiet op vijftien. Het ontlenen van boeken is gratis. Een abonnement kost 40 euro per jaar. We houden de prijs bewust laag, zodat iedereen de kans krijgt om onze boeken te lezen. Dat staat zo in onze missie. Ikzelf ben vroeger jarenlang leerkracht geweest in Sint-Gillis. Het belang van voldoende lezen mag je niet onderschatten.’

Vrijwilligers

De bibliotheek is drie keer per week open, op zondagvoormiddag, woensdag- en vrijdagnamiddag. Tijdens de zomermaanden valt de vrijdagopening weg. ‘Op zondag is het altijd het drukst, dan zetten we vier vrijwilligers in. Op woensdag en vrijdag zijn dat er telkens twee. We hebben een schema uitgewerkt. We zijn allemaal vrijwilligers en doen dit in onze vrije tijd. Nog nooit hebben we de bibliotheek moeten sluiten omdat ze niet voldoende bemand was. Onze ploeg bestaat uit een twaalftal mensen, allemaal vrouwen. De jongste is een vijftiger, de oudste een tachtiger. Nieuwe, jongere krachten aantrekken is niet zo gemakkelijk. Het zou ideaal zijn als ouders die met hun kinderen naar de bibliotheek komen zich geroepen voelen om onze werking te versterken.’

Het financiële plaatje doen kloppen, is altijd een uitdaging. ‘Van de gemeente Linkebeek en Ukkel krijgen we een subsidie, maar dat is niet voldoende om onze hele werking te financieren. Naast de inkomsten van onze abonnementen en de boetes krijgen we ook geld via acties van verenigingen. Zelf verkopen we de hele maand februari pannenkoeken. Soms krijgen we donaties, al schenken de mensen toch vooral boeken weg. Met een deel van die boeken kunnen we niets doen. Als de schenker akkoord gaat, verkopen we die later op de rommelmarkt of de kerstmarkt. Alle beetjes helpen. Door de coronapandemie zagen we onze inkomsten dalen, maar we zijn er weer bovenop.’

Tekst: Jelle Schepers
Foto: © Tine De Wilde
Uit: sjoenke september 2022