Brigitte de Callataÿ - Het vereeuwigen van sereniteit

Wat wil je met je beeldhouwwerken uitdrukken?

‘Ik zie ze als een verlengstuk van mijn handen. Het is moeilijk te omschrijven wat er precies gebeurt wanneer de materie zich via mijn handen transformeert in een kunstwerk. Het voelt als de veruitwendiging van iets dat ik innerlijk voel. Iets diep in mij vindt via mijn werken de weg om naar buiten te treden. Alsof ik een tussenpersoon ben.’

Jouw beelden zijn vaak expressieve koppen. Wat fascineert je in de mensen die je uitbeeldt?

‘Hun uitdrukking raakt me. Met mijn werk wil ik een emotie overbrengen. Het is boeiend om te zien hoe mijn creaties dingen bij mensen kunnen losmaken. Soms gebeurt het dat een werk van mij de herinnering aan een dierbare oproept, of voor iemand een symbolische betekenis krijgt. Zo was er een dame die bij het zien van mijn werk over lezende meisjes geraakt was. Voor haar visualiseerde het beeld vrijheid en de emancipatie van de vrouw. Zulke reacties ervaar ik als een prachtig geschenk. Elke keer als mijn werken mensen weten te raken, ontstaat er pure magie.’

De blik van de mensen die je uitbeeldt, is vaak heel sereen. Is dat een bewuste keuze?

‘Recent heb ik me geïnspireerd op etnische portretfoto’s van Serge Anton. Wat een mooie ervaring om die foto’s te transformeren naar 3D beelden. De mensen die Serge Anton fotografeert, hebben veel meegemaakt. En toch blijft hun blik iets sereens en vriendelijks uitstralen. Dat kan je niet koud laten. Onlangs zei een dame tegen me: ‘De man die je uitbeeldde, is de enige man die de voorbije weken met een vriendelijke blik naar me gekeken heeft.’ Dus ja, het vereeuwigen van sereniteit, zachtaardigheid en vriendelijkheid is een bewuste keuze. Het is het beste wat we als mens te bieden hebben. Ik zie het als ons ultieme doel als mens: met mildheid en zachtheid in het leven staan.’

Je werkt in een open atelier waar je samen met andere vrouwen beelden maakt. Waarom koos je voor deze formule?

‘Omdat ik de blik van de andere zo belangrijk vind. Ik wil weten hoe anderen naar mijn werk kijken. Ik verwelkom hun kritiek. Want die verrijkt niet alleen mijn eigen kijk op mijn beeldhouwwerken, ze helpt me ook om mijn creaties nog beter te maken.’

Je hebt het hoofd van Jacques Brel vereeuwigd.

'Ja, op vraag van mijn zoon die een grote fan is. Ik baseerde me op een portret uit de jonge jaren van Brel. Tijdens een van mijn tentoonstellingen, heeft een vriend van de echtgenoot van de dochter van Brel het werk opgemerkt. Hij heeft mij met France Brel in contact gebracht. Toen zij het werk zag, vroeg ze me of ik het in het brons kon maken. Dat heb ik gedaan. Het zou binnenkort een vaste plaats krijgen in het museum van Jacques Brel.’

Van opleiding ben je muzikant. Waarom ben je gaan beeldhouwen?

‘Het is toevallig op mijn pad gekomen. Ik gaf vioollessen aan een kind van wie de moeder beeldhouwde. Ze vroeg me of ik niet wilde kennismaken met Luo Li Rong, een Chinese dame die er les in gaf. Eerst zei het me niets. Uiteindelijk heb ik haar toch ontmoet en ik was verkocht. Li heeft me de knepen van het vak bijgebracht. Ze heeft me vooral leren kijken en de juiste verhoudingen leren zien. Beeldhouwen, dat bestaat 80 percent uit kijken en 20 percent uit met je handen werken.’

Zie je een verband tussen muziek spelen en beeldhouwen?

‘Het gaat allebei over het overbrengen van emoties. Een publiek dat na een concert verrukt is, geeft me een zalig gevoel. Dat gevoel heb ik ook als mijn beeldhouwwerk iemand raakt. Het bijzondere aan beeldhouwen is dat je werken de tijd trotseren. De eerste keer dat ik een bronzen beeld maakte, was ik er ondersteboven van. Dit werk van mij zou de eeuwigheid ingaan. Wat een overweldigende gedachte.’

Wat zijn je favoriete muziekstukken?

‘Ik heb iets met de Piano Trio’s van Schubert, Stabat Mater van Pergolesi, de Matteüspassie van Bach, ... Dat zijn monumenten van de klassieke muziek. Op zo’n stukken beeldhouwen is het summum van geluk.’

Wat denk je dat die componisten met hun muziek hebben willen uitdrukken?

‘Het gaat over hun verdriet en hun geluk. Sommigen zeggen dat alleen het menselijk lijden tot grote kunst kan leiden. Ik geloof dat niet. Als een emotie zuiver is en diep in jou leeft, dan kan ze de basis vormen voor een kunstwerk waarmee je anderen in hun diepste zijn kunt raken. Voor mij is dat de essentie van kunst.’

In veel van je werken is tederheid aanwezig.

‘Wat is er mooier dan tederheid tussen twee mensen? Het is de mooiste en zachtste vorm van liefde. Als ik het zie, wil ik het vastleggen en vereeuwigen. Tederheid brengt het beste in ons als mens naar boven.’

Welk kunstwerk heeft jou onlangs kunnen raken?

‘Op Goede Vrijdag speelde ik in het Poolse Krakau, samen met het Cappella Mediterranea, een barokensemble. We brachten er de Johannespassie van Alessandro Scarlatti uit de 17e eeuw. Het werk is in staat om vandaag, zoveel eeuwen later, een magisch gevoel over te brengen. Het heeft grote indruk op me gemaakt.’

Je bent iemand die veel reist.

‘Ik heb het geluk mijn echtgenoot, die veel voor zijn werk reist, regelmatig te mogen vergezellen. Ik hou er ook van mensen in hun gedachten te laten reizen. Je hoeft je niet altijd fysiek te verplaatsen om het gevoel te hebben dat je reist. Een beeld van een Tibetaan kan je ook een tijdje in Tibet laten vertoeven.’

Wat doet het met jou om na een reis terug aan te komen in Linkebeek?

‘Het is een plezier om hier thuis te komen. Mijn man en ik wonen in Linkebeek sinds de zomer van 2015. Ik kwam van Ukkel, hij van Sint-Genesius-Rode. We wilden een woning waar we het gevoel zouden hebben samen een nieuw leven te starten. Zo ontdekten we een grond in Linkebeek die ons ideaal leek om op te bouwen. Dat huis werd onze nieuwe baby en Linkebeek onze nieuwe liefde. (lacht) We zijn hier heel gelukkig.’

Linkebeek oefent een grote aantrekkingskracht uit op kunstenaars. Herken je het gevoel?

‘Absoluut. Ik denk dat het voor een deel door het landschap komt. De valleien geven Linkebeek iets bijzonders. Ze geven reliëf en nodigen je uit om Linkebeek telkens vanuit een ander perspectief te bekijken.’

www.brigittedecallatay.com

Tekst: Nathalie Dirix
Foto: © Tine De Wilde
Sjoenke juni 2022